Hıyar Tohumu
Mutfaklarımızın demirbaşlarından biri olan salatalık yani hıyar, kahvaltıdan cacığa, salatalardan turşuya kadar her soframızda baş köşededir. O çıtır çıtır, taze ve sulu salatalığın lezzetini dalından kopardığınız an hissetmenin keyfi ise paha biçilemezdir. İster bahçenizde birkaç kök, ister seranızda üretmeyi düşünün, bu lezzetli sebzeyi yetiştirmenin ilk detayı doğru hıyar tohumu seçimidir. P
Piyasada o kadar çok çeşit var ki; turşuluk, sofralık, badem, sırık derken doğru tohumu seçmek, sezon sonunda alacağınız verimin ve lezzetin garantisi olacaktır.
En İyi Salatalık Tohumu Hangisi?
Üreticilerin ve hobi bahçecilerin her sezon sorduğu o klasik soru En iyi salatalık tohumu hangisi? Sorusudur. Sizin için en iyi salatalık cinsi, sizin ekim amacınıza, bölgenizin iklimine ve yetiştirme koşullarınıza birebir uyan cinstir.
Sofralık salatalık
Taze tüketim için, genellikle daha uzun, pürüzsüz ve lezzetli çeşitlerdir. Çoğu sırık tipindedir, yani sürekli büyür, destek (herek, ip) ister ve sezon boyunca (2-3 ay) sürekli ürün verir.
Turşuluk salatalık
Kornişon olarak da bilinir. Genellikle daha kısa, bodur (oturak) tiplidirler. Meyveleri daha küçük, sert, gevrek ve bol dikişlidir. Bu çeşitler genellikle ana bir hasat dönemine sahiptir ve ürünü toplu olarak verirler.
Badem Salatalık
Hem taze tüketime hem de turşuya uygun olan ara formlardır.
Yüksek Verimli Salatalık Tohumu Hangisi?
Verimlilik, özellikle ticari üretimde ve emeğinin karşılığını fazlasıyla almak isteyen hobi bahçecileri için en önemli detaydır. Yüksek verimli salatalık tohumu hangisi? diye sorulduğunda, cevap neredeyse her zaman modern F1 Hıyar Tohumu (Hibrit Tohum) çeşitlerine çıkar. Hibrit tohumlar, iki farklı saf hattın melezlenmesiyle elde edilen, üstün özelliklere sahip tohumlardır. Hibrit (F1) tohumların yüksek verimli olmasının nedenleri:
Özellikle salatalığın baş düşmanı olan külleme (mildiyö) ve virüs hastalıklarına karşı çok dayanıklıdırlar.
- Bitki vigor denilen yaşam gücü çok yüksektir. Kök sistemi güçlü, yaprak aksamı sağlıklıdır.
- Birçok modern F1 çeşidi partenokarpiktir. Bu da döllenmeye (yani arıya) ihtiyaç duymadan meyve bağlayabilmeleri anlamına gelir. Bu özellik, özellikle seralarda ve kapalı alanlarda verim garantisi demektir.
- Piyasada yüksek verimiyle bilinen spesifik F1 çeşitleri de mevcuttur. Örneğin Ps 64 Hıyar Tohumu, özellikle turşuluk (kornişon) segmentinde çok popüler olan hibrit bir çeşittir.
- Ps 64 Hıyar Tohumu, yüksek verim potansiyeli, meyve kalitesi (sert, gevrek yapı) ve hastalıklara karşı dayanıklılığı ile bilinir ve genellikle turşu üreticileri tarafından tercih edilir.
Hıyar Tohumu Nasıl Ekilir?
Hıyar tohumu nasıl ekilir? sorusunun cevabı, doğru zamanlama ve doğru teknikle başlar. Salatalık, sıcak iklim bitkisidir; soğuktan ve dondan nefret eder. Toprak sıcaklığı en az 15°C’ye ulaşmadan ekim yapmak büyük risktir.
- Don tehlikesi tamamen geçtikten sonra (bölgeye göre Nisan sonu – Mayıs başı) toprak hazırlanır.
- Toprak 15-20 cm derinlikte bellenir, organik madde (yanmış gübre) ile zenginleştirilir ve düzeltilir.
- Tohumlar yaklaşık 2-3 cm derine ekilmelidir.
- Sırık çeşitler (destek isteyenler) için sıra arası 1-1.2 metre, sıra üzeri (tohum arası) 40-50 cm olmalıdır.
- Oturak çeşitler (yere yayılanlar) için sıra arası 80-100 cm, sıra üzeri 30-40 cm olabilir.
Hıyar Tohumu Bakımı Nasıl Olmalı?
Hıyar tohumu bakımı nasıl olmalı? Salatalık, bakımı en zahmetli sebzelerden biridir; adeta obur bir bitkidir. Hem suyu hem de besini çok sever.
- Salatalığın %95’i sudur. Bu nedenle sürekli ve düzenli suya ihtiyaç duyar.
- Toprağın kurumasına asla izin verilmemelidir. Düzensiz sulama (birçok sulayıp bir kurutma), meyvelerde acılaşmaya veya şekil bozukluğuna yol açar.
- En ideal yöntem damla sulamadır. Çünkü yaprakların ıslanması, külleme (mildiyö) ve mantar hastalıklarına davetiye çıkarır. Salatalık yapraklarının ıslanmasından hoşlanmaz; sulama daima kökten (dipten) yapılmalıdır.
- Eğer sırık (sofralık) çeşit ektiyseniz, bitkiler 20-30 cm boya ulaşınca mutlaka destek sistemi (sırık, herek, ip veya tel) kurulmalıdır.
- Bitkiyi yukarı almak; yaprakların hava almasını sağlar (hastalığı önler), meyvelerin temiz kalmasını sağlar, hasadı kolaylaştırır ve dönüm başına çok daha fazla bitki sığdırmanıza olanak tanır.
- Salatalıklar ideal boyuta ulaştığında (türüne göre turşuluk veya sofralık) bekletilmeden toplanmalıdır.
- Bitki üzerinde unutulan veya kartlaşmasına izin verilen (tohuma kaçan) bir meyve, bitkiye görevim bitti, artık tohum üretiyorum sinyali verir ve bitki yeni çiçek açmayı, yeni meyve vermeyi durdurur.
- Sık sık hasat yapmak (gerekirse günaşırı), bitkiyi sürekli yeni meyve üretmeye için destekler.
Hıyar Tohumu Gübreleme Nasıl Yapılır?
Hıyar tohumu gübreleme nasıl yapılır? sorusunun cevabı, bitkinin obur özelliğinde gizlidir. Salatalık, sezon boyunca topraktan çok yoğun besin çeker.
Gübreleme iki aşamada planlanmalıdır:
Taban Gübresi (Ekim Öncesi):
Salatalık, organik maddece zengin toprakları sever. Ekimden önce toprağa bol miktarda iyi yanmış çiftlik gübresi karıştırmak şarttır.
Bu Yazıyla İlgili Ürünler
Bununla birlikte, kök gelişimi ve çiçek tutumu için fosfor ve potasyum ağırlıklı kompoze gübreler toprağa atılmalıdır.
Üst Gübreleme (Büyüme ve Meyve Dönemi):
Bitki kollanmaya (sürgün vermeye) başladığında ve özellikle ilk meyveler görüldüğünde, bitkinin besin ihtiyacı tavan yapar.
Bu dönemde bitki hem yaprak aksamı için Azot, hem de meyve kalitesi, iriliği ve dayanıklılığı için Potasyum ister.
Damla sulama ile potasyum nitrat, kalsiyum nitrat gibi eriyebilen gübreler verilebilir. Veya bitkilerin dibine (boğazına değdirmeden) 2-3 haftada bir azotlu ve potasyumlu gübreler serpilip sulanabilir.
Hıyar Tohumu Hangi Mevsimde Ekilir?
Hıyar tohumu hangi mevsimde ekilir? Salatalık, tam bir sıcak mevsim sebzesidir. Soğukla arası hiç iyi değildir.
- Toprak sıcaklığı 15°C’nin üzerine çıkmadan ve en önemlisi bölgedeki son don tehlikesi tamamen geçmeden ekilmez.
- Türkiye’nin büyük bölümünde (İç Anadolu, Marmara, Karadeniz) en ideal ekim zamanı Nisan ayının son haftaları ile Mayıs ayının başıdır. Haziran ayında da ekim yapılabilir ancak bu, hasadın daha geçe kalması anlamına gelir.
- Güney Bölgelerde İklim çok ılıman olduğu için ilkbahar ekimi Mart ayında başlayabilir. Ayrıca bu bölgelerde sonbahar ekimi (Ağustos-Eylül) de yapılır ve kışa girmeden ikinci bir mahsul alınabilir.
- Gerekli ısıtma sağlandığı sürece, profesyonel seralarda (özellikle Akdeniz’de) kış ayları dahil yılın 12 ayı üretim yapılabilmektedir.
Hıyar Tohumu Hangi Bölgelerde Yetişir?
Hıyar tohumu hangi bölgelerde yetişir? sorusunun cevabı, yeterli sıcaklık ve güneşi sağlayabilen her yerdir. Türkiye, hıyar üretimi için adeta bir cennettir.
Başta Antalya, Mersin, Muğla ve İzmir olmak üzere bu bölgeler, Türkiye’nin salatalık üretim merkezleridir. Özellikle örtü altı (sera) yetiştiriciliği sayesinde kış aylarında bile tüm Türkiye’nin ihtiyacını karşılarlar.
Bursa, Balıkesir, Çanakkale gibi iller, özellikle sofralık ve turşuluk salatalık üretiminde (Örn: Çengelköy) öne çıkar.
Karadeniz Bölgesi ise Yaz ayları yeterince sıcak ve nemlidir, Samsun gibi ovalarda başarılı bir şekilde yetiştirilir. Ancak yüksek nem, külleme gibi mantari hastalıklara karşı ekstra dikkat gerektirir.
İç Anadolu ve Doğu Anadoluda Sezon daha kısadır. Don tehlikesi geç (Mayıs) başlar, erken (Eylül) biter. Bu bölgelerde yetiştiricilik mümkündür ancak erkenci ve hızlı gelişen çeşitlerin seçilmesi, sezonun kısa olmasından kaynaklı verim kaybını önlemek için önemlidir.
Hıyar Tohumu Fiyatları
Gelelim maliyetlere. Hıyar tohumu fiyatları, tohumun kalitesi, cinsi ve ambalajına göre devasa farklılıklar gösterebilir. Bir hobi bahçesi paketinden, sera tohumuna kadar fiyat yelpazesi çok geniştir. En uygun fiyat garantisi ile Dört Mevsim Tarım üzerinden hıyar tohumu satın alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
En verimli salatalık hangisi?
Bu sorunun cevabı amaca göre değişir. Ticari üretim ve yüksek verim için F1 hibrit tohumlar en verimlidir. Hobi için ise Çengelköy veya Altay gibi standart, lezzetli ve bol ürün veren yerli çeşitler çok verimlidir.
Altay salatalık tohumu özellikleri?
Altay F1, genellikle bir ata tohumu/standart çeşittir. Sofralık bir çeşittir, meyveleri 15-20 cm uzunluğunda, hafif oluklu ve çok lezzetlidir. Hem açık tarla hem de sera yetiştiriciliğine uygundur ve verimi oldukça iyidir.
Salatalık en çok hangi gübreyi sever?
Ekim Öncesi bolca yanmış çiftlik gübresi sever. Büyüme Döneminde Azot ağırlıklı gübre (yaprak ve gövde için) sever. Çiçek ve Meyve Dönemindeyse En çok Potasyum ağırlıklı gübreleri sever. Potasyum, meyvenin kalitesini, iriliğini ve dayanıklılığını artırır.
Şeker gübresi salatalık verilir mi?
Evet, verilir. Şeker gübresi, Azot içerir. Salatalığın özellikle ilk büyüme ve yapraklanma döneminde azota ihtiyacı vardır. Çiçeklenme başlamadan önce bitkiyi güçlendirmek için dikkatlice verilebilir.
Salatalık çiçek açınca su verilir mi?
Çiçek açtığı ve meyveye yattığı dönem, salatalığın suya en çok ihtiyaç duyduğu dönemdir. Bu dönemde susuz kalırsa çiçeklerini döker veya meyveler acılaşır/eğri büyür.